Ngày 3-4/11/2016, Bộ NN & PTNT phối hợp với Đại sứ quán Canada tại Việt Nam tổ chức hội thảo “Hợp tác kỹ thuật - Thúc đẩy tuân thủ quy định đối với hàng hóa nông sản xuất khẩu sang Canada”. Các chuyên gia Canada cho rằng, mặc dù Việt Nam mong muốn xây dựng được một nền thực phẩm đảm bảo an toàn, nhưng xây dựng quy chế và hệ thống quản lý, giám sát an toàn thực phẩm chưa thiết thực. Hội thảo này là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt và tuân thủ theo hướng dẫn cụ thể từ phía Canada để có thể đáp ứng được.
Theo Cục Quản lý chất lượng Nông lâm Thủy sản, Bộ Nông nghiệp&PTNT, Canada là nước nhập khẩu nông sản và thực phẩm lớn thứ 6 trên thế giới và hiện càng có nhiều hàng hóa nông sản, thực phẩm của Việt Nam đã có mặt tại Canada, chủ yếu là thịt, cà phê, điều, chè, gạo, thủy sản… Với giá trị kim ngạch đạt khoảng 1 tỷ USD và gần 3.000 giao dịch/tháng, Cơ quan Thanh tra Thực phẩm Canada (CFIA) đã và đang đặt ra rất nhiều quy định khắt khe với mức độ kiểm tra, giám sát khác nhau về an toàn thực phẩm. Chính vì vậy, các doanh nghiệp xuất khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam muốn tăng khả năng thành công và mở rộng thị trường tại Canada thì không những phải nâng cao năng lực cạnh tranh toàn diện, mà còn phải tuân thủ và áp dụng chặt chẽ các quy định về an toàn thực phẩm mà CFIA đặt ra.
Bà Ping Kitnikone, Đại sứ Canada tại Việt Nam cho hay, thương mại giữa Việt Nam và Canada liên tục tăng nhanh trong những năm qua, hiện gấp 4 lần so với 10 năm trước. Năm 2015, hàng hóa từ Việt Nam xuất khẩu sang Canada đã đạt gần 3 tỷ USD, trong khi hàng Canada xuất vào Việt Nam chỉ vài trăm triệu USD.
Theo bà Ping Kitnikone, ở Canada, 65% thực phẩm tiêu dùng là sản phẩm nhập khẩu. Các nguồn nhập từ rất nhiều nước có mức độ kiểm soát, giám sát và có các tiêu chuẩn khác nhau về ATTP. Thời gian qua, một số nông sản từ Việt Nam chưa tuân thủ tốt những quy định của Canada. Bởi vậy, Canada hỗ trợ Việt Nam xây dựng hệ thống kiểm soát ATTP, vừa để giúp hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu vào Canada đảm bảo các yêu cầu về ATTP. Đồng thời cũng là giúp Việt Nam có được hệ thống quản lý, giám sát hàng hóa nông sản một cách tối ưu để thuận lợi khi xuất khẩu vào các quốc gia khác.
Trong thời gian qua, mặc dù kim ngạch thương mại hai chiều trong lĩnh vực nông lâm thủy sản giữa hai nước chưa tương xứng nhưng ngày càng có nhiều hơn các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và có nhu cầu mở rộng tại thị trường này. Tuy nhiên, gần đây, đã có một số lô hàng thủy sản Việt Nam bị cảnh báo do tồn dư mẫu kháng sinh hoặc chất gây dị ứng. Do đó, bên cạnh mở rộng hoạt động xúc tiến thương mại, các doanh nghiệp cần nắm rõ hơn về các quy định nhập khẩu của Canada để có thể chủ động tuân thủ tốt hơn từ khâu sản xuất tại Việt Nam thay vì phải xử lý sự cố khi hàng đã nhập khẩu vào Canada, qua đó giảm được thiệt hại.
Ông Rolf Schoenert, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại của CFIA cho biết, Canada đang trong quá trình hiện đại hóa hệ thống văn bản pháp quy, đồng thời thay đổi một số luật, quy định để bảo đảm khung pháp lý phù hợp với điều kiện sản xuất tiêu dùng thực phẩm hiện nay. Riêng đối với các sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Việt Nam, CFIA sẽ thanh tra dựa trên kết quả kiểm tra dư lượng thuốc thú y trong sản phẩm. Chính vì vậy, hội thảo lần này là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt và tuân thủ theo hướng dẫn cụ thể từ phía Canada để có thể đáp ứng được.
“Trước đây chúng tôi quy định hết sức chi tiết cụ thể bằng việc ban hành các văn bản để mô tả doanh nghiệp Việt Nam phải làm những gì thì nay chúng tôi đã thay đổi cách tiếp cận hướng tới các kết quả. Sau việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật này thì những kết quả cụ thể về an toàn thực phẩm bắt buộc phải đạt được là gì. Đây là ràng buộc của chúng tôi đối với các doanh nghiệp, họ có thể áp dụng biện pháp như thế nào là tùy họ nhưng họ phải chịu trách nhiệm thực hiện”, ông Rolf Schonert cho biết thêm.
Với những quy định này, các nhà xuất khẩu và nhà cung cấp Việt Nam cần làm việc với nhà nhập khẩu Canada để hiểu về các yêu cầu nhập khẩu, xác định bất cứ yêu cầu nào của Canada có thể khác biệt với các đối tác thương mại nước ngoài khác, cụ thể như: Khai báo tất cả các thành phần; dán nhãn bằng tiếng Anh và tiếng Pháp; các phụ gia thực phẩm được cho phép tại Canada cũng như dư lượng thuốc trừ sâu, kháng sinh cho phép của Canada…
Ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp&PTNT cho biết, ATTP luôn là vấn đề quan tâm của xã hội nhằm bảo vệ sức khỏe của người dân và tác động tới sự phát triển kinh tế-xã hộị. Những năm qua, ngành nông nghiệp luôn quan tâm và đưa vấn đề này là nhiệm vụ trọng tâm của ngành. Năm 2016 với ngành nông nghiệp là cao điểm hành động về ATTP nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Để triển khai chương trình an toàn hiệu quả, việc nghiên cứu hệ thống thể chế quản lý là vấn đề quan trọng nhằm hướng tới đổi mới toàn diện công tác an toàn thực phẩm. Canada là nước có trình độ cao về quản lý ATTP, đã có nhiều dự án hỗ trợ cho Việt Nam ở lĩnh vực này. Việt Nam mong muốn học tập kinh nghiệm của Canada để thiết lập hệ thống quản lý ATTP hiệu quả hơn.