Ngày 31/10, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tổ chức cuộc họp tham vấn kỹ thuật về xây dựng Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC 3.0) cho giai đoạn 2026–2035. Tham dự cuộc họp có đại diện các bộ, ngành, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp, các đại sứ quán, tổ chức quốc tế, đối tác phát triển, tổ chức phi chính phủ cùng đại diện các nhóm phụ nữ, thanh niên và trẻ em.

NDC là trụ cột quan trọng của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, thể hiện mức độ cam kết và đóng góp của mỗi quốc gia trong nỗ lực hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”. Là một quốc gia đang phát triển, chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu nhưng Việt Nam luôn thể hiện tinh thần chủ động và trách nhiệm cao trong thực hiện các nghĩa vụ quốc tế. Việc xây dựng NDC giai đoạn 2026–2035 là bước đi quan trọng tiếp nối các phiên bản trước, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện cam kết khí hậu, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và yêu cầu hội nhập quốc tế.

Từ năm 2015, Việt Nam đã xây dựng và gửi Dự kiến Đóng góp quốc gia (INDC); đến năm 2020 gửi NDC lần thứ nhất và năm 2022 tiếp tục cập nhật NDC lần thứ hai. Quá trình xây dựng NDC 3.0 lần này được thực hiện dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, với sự tham gia của các bộ, ngành, nhà khoa học, chuyên gia, cùng sự tham vấn rộng rãi các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và cộng đồng.

Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết NDC 3.0 sẽ phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Ảnh: Trung Nguyên.

Theo ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), NDC 3.0 sẽ phản ánh đầy đủ nhu cầu ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế trong nước, đồng thời hài hòa với các xu hướng và quy định quốc tế. Mười năm sau khi Thỏa thuận Paris được thông qua, thế giới đã đạt được nhiều tiến bộ nhưng nỗ lực toàn cầu vẫn chưa đủ để giữ mục tiêu 1,5°C. Trong bối cảnh đó, Việt Nam cần tiếp tục phát huy vai trò tích cực, góp phần giảm nhẹ tác động bất lợi của khủng hoảng khí hậu, đồng thời duy trì định hướng phát triển xanh và bền vững.

NDC 3.0 tập trung vào các biện pháp vừa giảm phát thải khí nhà kính, vừa tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, nhấn mạnh các yếu tố đồng lợi ích giữa phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm công bằng, an sinh và bảo vệ môi trường. Nội dung của NDC sẽ được cập nhật trên cơ sở các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch quốc gia mới nhất, bảo đảm đồng bộ với mục tiêu an ninh năng lượng, phát triển bền vững và hiện đại hóa nền kinh tế.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết các cải cách hành chính của Việt Nam nhằm ứng phó biến đổi khí hậu đã phát huy hiệu quả tích cực. Ảnh: Trung Nguyên.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, đánh giá cao những cải cách thể chế và chính sách của Việt Nam trong thời gian qua, cho rằng đây là nền tảng quan trọng cho quá trình chuyển đổi xanh, tăng trưởng bao trùm và công bằng xã hội. Bà khẳng định việc gắn kết tài chính khí hậu với các dòng tài chính phục vụ phát triển kinh tế – xã hội sẽ giúp Việt Nam huy động nguồn lực ở quy mô cần thiết, tạo ra các thay đổi mang tính thực chất trong phát triển quốc gia. Ông Oemar Idoe, Phó Giám đốc Quốc gia Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ), nhấn mạnh NDC 3.0 không chỉ cần đủ tham vọng để đáp ứng yêu cầu cấp bách của biến đổi khí hậu mà còn phải khả thi, công bằng và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân Việt Nam.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã thảo luận sâu về kết quả thực hiện NDC năm 2022, đánh giá tình hình giảm phát thải khí nhà kính và đề xuất các giải pháp khả thi hơn trong giai đoạn tới. Các kịch bản phát thải thông thường (BAU) và biện pháp giảm nhẹ phát thải trong các lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, sử dụng đất và lâm nghiệp, chất thải và quy trình công nghiệp được phân tích kỹ lưỡng nhằm bảo đảm hiệu quả về chi phí, tính khả thi và sự phù hợp với điều kiện phát triển cũng như hỗ trợ quốc tế. Các ý kiến cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên kết chặt chẽ giữa NDC và Kế hoạch quốc gia về thích ứng với biến đổi khí hậu (NAP), bảo đảm thống nhất về mục tiêu, biện pháp và nhu cầu tài chính.

Ông Oemar Idoe, Phó Giám đốc Quốc gia Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) nhấn mạnh NDC sẽ mang lại nhiều lợi ích vì người dân Việt Nam. Ảnh: Trung Nguyên.

Theo hướng này, NDC 3.0 sẽ xây dựng hệ thống chỉ số cụ thể để theo dõi, đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu thích ứng, hướng tới một nền kinh tế và xã hội có khả năng chống chịu tốt hơn trước tác động khí hậu. Các hành động ưu tiên sẽ được xác định rõ ràng, có tiêu chí đánh giá cụ thể và đo lường được hiệu quả trong thực tế.

Một nội dung quan trọng khác được thảo luận là cơ chế huy động và tổ chức thực hiện NDC. Nguồn lực quốc gia thực hiện đóng góp vô điều kiện bao gồm ngân sách nhà nước, vốn vay nước ngoài công và tư, đầu tư của doanh nghiệp và người dân. Đối với phần đóng góp có điều kiện, Việt Nam sẽ huy động thêm nguồn hỗ trợ quốc tế thông qua các khoản viện trợ không hoàn lại, vốn vay ưu đãi, tài chính khí hậu, công nghệ và tăng cường năng lực, trong khuôn khổ hợp tác song phương, đa phương, đặc biệt theo các cơ chế của Công ước khung Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris.

Các chuyên gia thống nhất rằng việc xây dựng NDC 3.0 phải được tiến hành bài bản, có cơ sở khoa học và thực tiễn, đồng thời xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, bảo đảm tính minh bạch, hiệu quả và khả thi khi thực hiện. Đây là nền tảng để Việt Nam cụ thể hóa các cam kết đã đưa ra tại COP26 và các diễn đàn quốc tế, góp phần thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Cuộc họp quy tụ đại diện các Bộ, ngành, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và hiệp hội, đại sứ quán, tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển, các tổ chức phi chính phủ, đại diện các nhóm phụ nữ, thanh niên, trẻ em. Ảnh: Trung Nguyên.

Việc xây dựng NDC 3.0 cũng khẳng định rõ tinh thần chủ động, minh bạch và trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Bản NDC mới sẽ không chỉ là khuôn khổ chính sách mà còn là cam kết hành động cụ thể, thể hiện quyết tâm của Chính phủ và toàn xã hội trong quá trình chuyển đổi phát triển theo hướng xanh, bao trùm và bền vững, góp phần vào nỗ lực chung toàn cầu vì một tương lai an toàn cho nhân loại.

Văn phòng ISG