Ngày 06/12/2024, tại trụ sở, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị toàn thể Chương trình hỗ trợ quốc tế (ISG) với chủ đề “Định hướng ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành Nông nghiệp và PTNT giai đoạn 2026-2030”. Sự kiện có sự tham dự trực tiếp của các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT, các bộ ngành có liên quan, đại diện các Đại sứ quán, các tổ chức quốc tế và được trực tuyến tại các đầu cầu của 63 tỉnh, thành trên cả nước.

Chủ trì hội nghị, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết từ khi Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình, số lượng dự án và giá trị nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành nông nghiệp đã giảm đi rõ rệt. Cùng với đó, các hỗ trợ kỹ thuật và nguồn vốn không hoàn lại cũng giảm. Đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kể từ năm 2019 đến nay, chưa dự án mới nào được đàm phán, ký kết.

“Mặc dù ODA là nguồn quan trọng bổ sung cho đầu tư phát triển của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhưng quá trình chuẩn bị dự án thường kéo dài và thủ tục phức tạp, làm giảm hiệu quả đầu tư”, ông Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề ra Chiến lược Phát triển nông nghiệp bền vững giai đoạn 2021 - 2030, với tầm nhìn đến 2050, chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, chú trọng nâng cao giá trị, hiệu quả và phát triển đa ngành. Định hướng phát triển xanh theo hướng sinh thái, hữu cơ và tuần hoàn, giảm phát thải carbon để nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh.

Với mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa theo hướng hiện đại, năng suất chất lượng cao, bền vững, có sức cạnh tranh cao; đồng thời với bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải; nhu cầu hợp tác với các đối tác quốc tế rất lớn và đa dạng, không chỉ nhu cầu về vốn mà còn rất cần các hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực, kiến thức cho đầu tư phát triển giai đoạn tới.

Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Đ.T.Nhung)

Theo Bộ trưởng, trong bối cảnh nguồn ODA và vốn vay ưu đãi có xu hướng giảm, trong khi ngân sách nhà nước vẫn chưa thể phân bổ đủ cho các nhiệm vụ của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội nghị cần tập trung vào mục tiêu xác định ưu tiên của các đối tác, nhà tài trợ. Cần xác định định hướng ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong giai đoạn 2026-2030.

Báo cáo tại hội nghị, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho biết, Trong giai đoạn 2016-2020, Bộ đã phê duyệt, ký kết 5 chương trình, dự án vốn vay được thực hiện với tổng giá trị là 826 triệu USD, bao gồm 662 triệu USD vốn vay.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ HTQT- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Đ.T.Nhung)

Giai đoạn 2021-2025 chủ yếu thực hiện công tác đề xuất, chuẩn bị các dự án mới, chưa có Hiệp định vay nào được ký kết. Tổng vốn vay dự kiến cho các dự án mới đang chuẩn bị khoảng 2 tỷ USD, vốn không hoàn lại khoảng 58 triệu USD, vốn đối ứng khoảng 478 triệu USD. Trong đó, có 5 dự án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt đề xuất Dự án với tổng số vốn vay khoảng 750 triệu USD.

Đối với các khoản viện trợ không hoàn lại, hiện nay Bộ Nông nghiệp và PTNT đang có 112 dự án đang thực hiện (phê duyệt từ năm 2016 đến nay) với tổng số vốn không hoàn lại khoảng 300 triệu USD. Hiện đang tiến hành thủ tục phê duyệt tiếp 32 dự án với số vốn viện trợ khoảng 9 triệu USD.

Bà Mariam Sherman, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) đồng chủ trì hội nghị phát biểu, qua các buổi làm việc với Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính, nhu cầu về vốn vay ODA của Việt Nam còn rất lớn. Theo ước tính, Việt Nam cần vay khoảng 10 tỷ USD từ nguồn ODA. Nguồn vốn này không chỉ đầu tư vào cơ sở hạ tầng, mà còn đầu tư vào những “phần mềm” như đào tạo, tập huấn kỹ thuật…

Theo bà Sherman, quan điểm này phù hợp với cách tiếp cận của WB. Tổ chức này không chỉ là một tổ chức tín dụng đơn thuần, mà còn cung cấp đa dạng các yếu tố đầu vào như chuyên gia, kỹ thuật… để chia sẻ với các quốc gia.

Bà Mariam Sherman: "Ngành nông nghiệp đã có kinh nghiệm trong việc sử dụng các nguồn vốn vay ODA"  (Ảnh: Đ.T.Nhung)

“Chúng tôi mong muốn có thể hỗ trợ một gói đồng bộ, cả phần cứng lẫn phần mềm”, lãnh đạo WB chia sẻ phương án gỡ nút thắt về sự sụt giảm hiệu quả vay ODA; đồng thời cho rằng những cách tiếp cận toàn diện, tổng thể như vậy sẽ là hình mẫu để WB triển khai các dự án ODA giai đoạn 2026-2030.

Về định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi giai đoạn 2026-2030, Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ căn cứ vào Chiến lược Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, ưu tiên đầu tư từ nguồn vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi cho các nội dung: Cơ sở hạ tầng nông thôn; hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai; hạ tầng thủy sản (nuôi trồng, bảo vệ nguồn lợi biển); vệ sinh môi trường và cấp nước sinh hoạt nông thôn; tái tạo rừng, quản lý rừng bền vững, giảm phát thải từ mất rừng; cơ sở hạ tầng phục vụ chuỗi giá trị nông lâm thủy sản chủ lực gắn với tăng trưởng xanh, phát thải thấp; hỗ trợ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 

Đại diện các tổ chức quốc tế tham gia hội nghị (Ảnh: Đ.T.Nhung)

Hội nghị toàn thể Chương trình hỗ trợ quốc tế ISG là diễn đàn đối thoại cấp cao giữa Bộ NN-PTNT và các đối tác quốc tế, các bên liên quan tổ chức thường niên nhằm chia sẻ các chủ trương, chính sách, và thảo luận các vấn đề mà các bên cùng quan tâm nhàm hợp tác, hỗ trợ, phối hợp các cam kết quốc tế và các mục tiêu phát triển chung.

20 năm thông qua diễn đàn ISG, cộng đồng quốc tế đã hỗ trợ Bộ NN-PTNT trong xây dựng, thực thi các chính sách phát triển ngành thông qua các ý kiến đóng góp, các khuyến nghị, kinh nghiệm, bài học thực tế từ quốc tế và nguồn tài chính, đáp ứng các mục tiêu đề ra tại Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.