Ngày 20/12/2024, Đoàn Đại sứ quán Canada do bà Francesca Bellone - Trưởng ban Hợp tác phát triển Đại sứ quán Canada tại Việt Nam làm trưởng đoàn, đã đến tham quan, khảo sát mô hình thí điểm thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” (gọi tắt là Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao) tại HTX Nông nghiệp Thuận Tiến (huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ).

Chương trình làm việc lần này nhằm mục đích trao đổi thông tin, thúc đẩy đối thoại giữa Việt Nam và Canada trong phát triển nông nghiệp bền vững, góp phần giải quyết thách thức về biến đổi khí hậu Thông qua đó, cũng góp phần lan tỏa Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao đến với các đối tác quốc tế. Đồng thời, mở ra cơ hội để Việt Nam hợp tác đầu tư với đối tác nước ngoài, huy động các nguồn lực từ các tổ chức quốc tế, đối tác phát triển và tổ chức phi chính phủ... đẩy mạnh hoạt động triển khai đề án tại các địa phương.

Tại buổi làm việc, Đoàn Đại sứ quán Canada đã trao đổi với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Cần Thơ, đại diện hợp tác xã, người dân sản xuất lúa, doanh nghiệp và các cơ quan liên quan về những thách thức và cơ hội trong triển khai Đề án này.

Chia sẻ về canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp, ông Nguyễn Cao Khải - Giám đốc Hợp tác xã Thuận Tiến cho biết, các thành viên hợp tác xã đều được tập huấn tham gia mô hình thí điểm Đề án; nông dân tin tưởng những khuyến cáo, quy trình canh tác lúa giảm phát thải, chất lượng cao để cùng nhau thực hiện.

Hiện hợp tác xã được hỗ trợ một phần chi phí đầu vào để canh tác 50 ha. Sau 2 vụ lúa thí điểm, thành viên hợp tác xã Thuận Tiến thấy được mô hình thí điểm thành công (giảm chi phí vật tư đầu vào, tăng khoảng 1 - 6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống...). Ngoài ra, nguồn rơm rạ được đưa ra khỏi ruộng để trồng nấm giúp tăng thu nhập cho nông dân và tránh được đốt rơm trên đồng ruộng gây phát thải. Đặc biệt, canh tác lúa giảm phát thải còn bảo vệ được sức khỏe nông dân và bảo vệ môi trường khi hạn chế sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Sau khi mô hình thí điểm kết thúc, hợp tác xã không còn được hỗ trợ chi phí, hợp tác xã vẫn tiếp tục mở rộng sản xuất lúa phát thải thấp, chất lượng cao.

Đặc biệt, bà Francesca Bellone bày tỏ mối quan tâm đến vấn đề lồng ghép hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới trong Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Bởi theo Trưởng ban Hợp tác phát triển Đại sứ quán Canada tại Việt Nam, đây là một trong những nội dung quan trọng được Chính phủ Canada rất chú trọng. Trọng tâm là những người yếu thế trong cộng đồng sẽ được thụ hưởng những lợi ích gì khi tham gia đề án.

Dịp này, các doanh nghiệp đồng hành cùng đề án cũng chia sẻ về những thách thức và cơ hội trong quá trình triển khai đề án. Điển hình, Công ty Cổ phần Hoàng Minh Nhật (huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) đã hợp tác tham gia bao tiêu sản phẩm lúa gạo trong mô hình thí điểm Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.

Ông Lê Hải Triều, đại diện Công ty Hoàng Minh Nhật cho biết, doanh nghiệp đang xuất khẩu gạo sang một số thị trường như: châu Âu, Canada... và phối hợp với một số doanh nghiệp xuất khẩu ở Nhật Bản để xây dựng thương hiệu “Gạo giảm phát thải” của khu vực ĐBSCL.

Với năng lực và kinh nghiệm hiện có, doanh nghiệp đã liên kết chặt chẽ với bà con nông dân và HTX để kiểm soát vấn đề dư lượng trong hạt gạo. Thông qua việc hướng dẫn, giới thiệu đến bà con những doanh nghiệp sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phù hợp với quy định, hướng dẫn của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.

Mặt khác, để khuyến khích nông dân tham gia sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, quá trình thu mua lúa, nếu chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu, tiêu chuẩn, doanh nghiệp sẽ tăng giá thu mua lúa.

Ruộng lúa canh tác thí điểm Đề án 1 triệu hecta lú a chất lượng cao, phát thải thấp tại huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ

Là doanh nghiệp sản xuất phân bón, Công ty CP Phân bón Bình Điền hỗ trợ nông dân tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp canh tác giảm chi phí đầu vào (giảm lượng phân bón 20 - 30%, thuốc bảo vệ thực vật giảm 1-2 lần phun thuốc,giảm lượng giống gieo sạ còn 60 - 70 kg/ha...). Ông Trần Tấn Thành, Trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long - Công ty CP Phân bón Bình Điền chia sẻ, là doanh nghiệp sản xuất phân bón nhưng công ty khuyến cáo nông dân sản xuất lúa giảm phát thải, chất lượng cao giảm 20 - 35% lượng phân bón bởi công ty cung cấp giải pháp để tiết kiệm phân bón nhưng tăng hiệu quả sử dụng phân bón, giảm lượng phân từ đó sẽ giảm phát thải trong canh tác lúa.

Từ những thông tin chia sẻ trên, bà Francesca Bellone bày tỏ sự ngạc nhiên và phấn khởi về toàn bộ quy trình trong toàn chuỗi liên kết trong Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Theo bà, 1 triệu ha lúa chất lượng cao là đề án chiến lược, giúp Việt Nam giải quyết rất nhiều thách thức và đóng góp vào mục tiêu thực hiện được cam kết Net Zero.

Bà Francesca Bellone nhấn mạnh, sự chung tay cho mục tiêu sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải của Việt Nam đã tạo thành khối liên minh chặt chẽ. Điều này sẽ hỗ trợ rất lớn cho các HTX trong việc kêu gọi sự hỗ trợ từ các đối tác trong tương lai.

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp được triển khai thực hiện ở 12 tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long. Để huy động các nguồn lực hỗ trợ thực hiện Đề án “Phát triển bền vững một triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động vận động các tổ chức quốc tế, đối tác phát triển, định chế tài chính quốc tế và tổ chức phi chính phủ để huy động nguồn lực tập trung hỗ trợ đẩy mạnh hoạt động triển khai tại các tỉnh, thành.